De Algemene Ouderdomswet (AOW) is een basispensioen dat vrijwel iedereen in Nederland ontvangt vanaf de AOW-leeftijd. Pensioen daarentegen is inkomen dat u tijdens uw werkzame leven heeft opgebouwd, via uw werkgever of individueel, als aanvulling op de AOW. In essentie is de AOW een basisinkomen van de staat, terwijl pensioen een vorm van uitgesteld loon is.
Wat is AOW? (Pijler 1)
AOW staat voor Algemene Ouderdomswet. Het is het basispensioen van de overheid, bedoeld om een financieel fundament te bieden voor iedereen die de AOW-leeftijd heeft bereikt. Het is een volksverzekering: bijna iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt rechten op.
Kenmerken van AOW:
- Uitvoerder: Sociale Verzekeringsbank (SVB)
- Financiering: Gefinancierd via het zogeheten omslagstelsel. De werkenden van nu betalen via de AOW-premie (onderdeel van de loonheffing) de AOW-uitkeringen van de gepensioneerden van nu.
- Opbouw: Voor ieder jaar dat u in de 50 jaar voor uw AOW-leeftijd in Nederland woont of werkt, bouwt u 2% AOW-recht op.
- Hoogte: De hoogte is een vast bedrag dat afhangt van uw woonsituatie (alleenstaand of samenwonend/gehuwd) en het aantal jaren dat u verzekerd was. Voor elk gemist jaar wordt de AOW met 2% gekort.
- Leeftijd: De AOW-leeftijd is gekoppeld aan de gemiddelde levensverwachting en wordt periodiek door de overheid vastgesteld.
Wat is Pensioen? (Pijler 2 & 3)
Pensioen is een verzamelnaam voor inkomensvoorzieningen die u opbouwt als aanvulling op de AOW. We onderscheiden hierin twee hoofdvormen: het werkgeverspensioen (pijler 2) en individuele pensioenproducten (pijler 3).
Kenmerken van Pensioen:
- Uitvoerder: Pensioenfondsen of verzekeringsmaatschappijen.
- Financiering: Betaald uit premies die doorgaans door zowel werkgevers als werknemers worden ingelegd in een persoonlijke pensioenpot.
- Recht: Ontstaat door deelname aan een pensioenregeling via een werkgever, of door zelf een product af te sluiten.
- Hoogte: Sterk afhankelijk van de ingelegde premie, de duur van de opbouw, het salaris en het rendement op de beleggingen.
- Soorten pensioen:
- Werkgeverspensioen (Pijler 2): Dit bouwt het merendeel van de werknemers in Nederland op via de werkgever.
- Individuele voorzieningen (Pijler 3): Dit zijn privé-oplossingen, zoals een lijfrente of banksparen, die u zelf afsluit. Dit is met name relevant voor ZZP'ers of werknemers zonder pensioenregeling.
Let op: De mogelijkheid om als directeur-grootaandeelhouder (DGA) pensioen in eigen beheer op te bouwen, is per 1 juli 2017 afgeschaft.
Overzicht in Tabelvorm: AOW vs. Pensioen
| Kenmerk | AOW (Pijler 1) | Pensioen (Pijler 2 & 3) |
|---|---|---|
| Bron | Overheid (SVB) | Pensioenfondsen, verzekeraars of banken |
| Financiering | Omslagstelsel (huidige werkenden betalen voor huidige gepensioneerden) | Kapitaaldekking (persoonlijke of collectieve pot) |
| Basis | Volksverzekering (op basis van wonen/werken in NL) | Arbeidsovereenkomst of privé-initiatief |
| Hoogte | Vast bedrag, afhankelijk van woonsituatie en verzekerde jaren | Afhankelijk van inleg, salaris, rendement en type regeling |
Het Belang van Beide: AOW en Pensioen
Zowel AOW als pensioen zijn cruciaal voor een financieel stabiele oude dag. De AOW vormt een basisinkomen, maar is voor de meeste mensen niet voldoende om de levensstandaard van voor de pensionering te handhaven. Het aanvullend pensioen is essentieel om comfortabeler te kunnen leven. Een goede planning en tijdig inzicht in uw pensioenopbouw zijn noodzakelijk om te bepalen of uw inkomen voor later toereikend is.
Samenvatting
De AOW is het basispensioen van de overheid voor iedereen die in Nederland woont of werkt. Daarnaast bouw je – via je werkgever of zelf – aanvullend pensioen op. Samen vormen deze twee je inkomen voor later. Het is slim om goed te weten hoe jouw situatie eruitziet en wat je straks kunt verwachten.
Bekijk jouw persoonlijke pensioenoverzicht
Log in op Mijnpensioenoverzicht.nl met je DigiD en zie in één oogopslag hoeveel AOW en aanvullend pensioen je hebt opgebouwd – én wat je kunt verwachten als je met pensioen gaat.
Veelgestelde Vragen
Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik van baan verander?
Uw opgebouwde pensioen blijft van u. Het staat bij het pensioenfonds van uw oude werkgever en groeit daar verder aan. U heeft vaak de mogelijkheid tot 'waardeoverdracht': het meenemen van uw opgebouwde pensioenpot naar de pensioenuitvoerder van uw nieuwe werkgever. Dit is een keuze en niet altijd voordeliger. Het afkopen (in één keer laten uitbetalen) van pensioen is wettelijk alleen toegestaan voor zeer kleine pensioenen en is meestal financieel ongunstig.
Kan ik mijn pensioen eerder laten uitkeren?
Ja, de meeste pensioenregelingen bieden de mogelijkheid om het pensioen eerder te laten ingaan dan de standaard pensioenleeftijd. Houd er rekening mee dat de maandelijkse uitkering hierdoor permanent lager uitvalt, omdat de opgebouwde pot over een langere periode moet worden verdeeld. Informeer bij uw pensioenuitvoerder naar de specifieke voorwaarden.
Wat is het verschil tussen een middelloon- en een beschikbare premieregeling?
Dit zijn twee typen werkgeverspensioen. Bij een middelloonregeling (Defined Benefit) is de uitkering het uitgangspunt: u bouwt recht op een pensioen dat gebaseerd is op uw gemiddelde salaris. Het beleggingsrisico ligt grotendeels bij de pensioenuitvoerder. Bij een beschikbare premieregeling (Defined Contribution) is de inleg het uitgangspunt: u en uw werkgever leggen een premie in. De uiteindelijke hoogte van uw pensioen hangt af van het rendement op de beleggingen. Het risico ligt hier meer bij u als deelnemer. Dit laatste type regeling is tegenwoordig de standaard.
