De AOW is een prachtig vangnet, maar voor veel Nederlanders is het geen hangmat. Wil je later je huidige levensstandaard behouden? Dan heb je vaak meer nodig dan alleen die basisuitkering van de overheid. Hier komt de lijfrente om de hoek kijken.
Maar hoe werken deze twee precies samen? En nog belangrijker: hoe zorg je ervoor dat de fiscus meebetaalt aan jouw extra potje? In deze blog leggen we je in begrijpelijke taal uit hoe je de AOW en een lijfrente slim combineert.
Het Pensioenhuis: Waar staan we?
Om de rol van lijfrente te begrijpen, moet je eerst weten hoe het Nederlandse pensioenstelsel is opgebouwd. Zie het als een huis met drie verdiepingen (pijlers):
- 1e Pijler (AOW): Het basisinkomen van de overheid. Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt dit op. Dit is een vast bedrag.
- 2e Pijler (Werkgeverspensioen): Dit bouw je verplicht op via je werkgever.
- 3e Pijler (Lijfrente / Privé): Dit is wat je zelf extra regelt. Dit is cruciaal voor ondernemers (ZZP'ers), mensen zonder werkgeverspensioen, of iedereen die een pensioengat heeft.
Wat is een lijfrente precies?
Een lijfrente is eigenlijk niets anders dan een geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening speciaal voor je pensioen. Je legt nu geld in, en dat geld (plus rendement) laat je vanaf je pensioenleeftijd in termijnen uitkeren.
Het grote fiscale voordeel (Box 1)
De overheid stimuleert je om zelf te sparen. Daarom mag je de inleg voor je lijfrente aftrekken van je inkomstenbelasting. Maar let op: dit mag alleen als je een pensioentekort hebt. Dit noemen we je jaarruimte.
De truc werkt als volgt:
- Nu (Tijdens werk): Je trekt de inleg af. Je betaalt dus geen inkomstenbelasting over dat bedrag (vaak 37% of 49,5% voordeel).
- Straks (Na AOW-leeftijd): De lijfrente keert uit. Je betaalt hier wél belasting over. Maar... omdat je de AOW-leeftijd hebt bereikt, betaal je over de eerste schijf (tot ca. € 38.000) een veel lager belastingtarief (omdat je geen AOW-premie meer betaalt).
Je stelt de belasting dus uit naar een moment dat het tarief lager is. Dat is je winst.
Bijten ze elkaar? (AOW vs. Lijfrente)
Een veelgestelde vraag is: "Als ik zelf veel spaar via een lijfrente, krijg ik dan minder AOW?"
Het antwoord is nee. De AOW is een basisrecht. Of je nu miljonair bent met tien lijfrentepolissen of helemaal niets hebt gespaard; je AOW-uitkering blijft exact hetzelfde. Een lijfrenteuitkering wordt wel gezien als inkomen voor de inkomstenbelasting, maar het kort niet op je AOW.
Let op: Heb je toeslagen (zoals huurtoeslag)? Dan telt de lijfrente-uitkering wel mee als inkomen, wat invloed kan hebben op de hoogte van die toeslag.
De verschillen op een rij
| Kenmerk | AOW (1e Pijler) | Lijfrente (3e Pijler) |
|---|---|---|
| Wie regelt het? | De overheid (SVB) | Jijzelf (Bank of Verzekeraar) |
| Is het verplicht? | Ja, automatische opbouw | Nee, volledig vrijwillig |
| Wanneer gaat het in? | Vaste AOW-leeftijd | Zelf te kiezen (vaak rond AOW) |
| Fiscaal voordeel | N.v.t. | Ja, inleg is aftrekbaar (binnen jaarruimte) |
Samenvatting
De AOW is je basis, maar zelden genoeg voor een onbezorgde oude dag. Een lijfrente is de ideale manier om fiscaalvriendelijk bij te sparen, zeker als je ZZP'er bent of weinig pensioen opbouwt bij je baas. Je gebruikt de jaarruimte om nu minder belasting te betalen, en later te genieten van een aanvulling bovenop je AOW.
Kom in actie: Weet jij of je jaarruimte hebt? Check de rekentool op de site van de Belastingdienst of vraag je financieel adviseur om een berekening. Geld laten liggen is zonde!
Veelgestelde vragen
Kan ik mijn lijfrente in één keer laten uitkeren?
Dat kan (afkoop), maar dat is fiscaal meestal zeer ongunstig. Je betaalt dan in één keer inkomstenbelasting over het hele bedrag (vaak tegen het hoogste tarief) én je betaalt een boete (revisierente) van 20%. Een lijfrente is bedoeld voor periodieke uitkeringen.
Wat gebeurt er met mijn lijfrente als ik overlijd?
Dit is een groot verschil met AOW (dat stopt). Bij een moderne 'bancaire lijfrente' (banksparen) gaat het saldo dat nog op de rekening staat naar je erfgenamen. Zij moeten daar dan wel een nabestaandenlijfrente van aankopen. Het geld verdampt dus niet.
Mag ik lijfrente opbouwen als ik al met pensioen ben?
Ja, je mag premie inleggen en aftrekken tot maximaal 5 jaar na het jaar waarin je de AOW-leeftijd hebt bereikt, mits je nog wel inkomen uit werk hebt (bijvoorbeeld als ZZP'er of in loondienst). Heb je alleen AOW en pensioen? Dan heb je meestal geen jaarruimte meer.
